FILYOS
Zonguldak | Eğitim ve Kültür Parkı Yerleşkesi
2022 | Konsept
Proje alanı, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinin Filyos beldesi Öteyüz mahallesinde yer almaktadır. Bulunduğu konum itibariyle Zonguldak şehir merkezine uzak olup yeni yapılacak “Filyos Vadisi Projesine” ve Zonguldak Havalimanına yakın bir konumdadır. Ateş Tuğla Fabrikası Sümerbank bütçesiyle 1949 yılında Kardemir Çelik Fabrikasına Ateş Tuğlası üretmek için kurulmuştur. Bulunduğu konumun denize yakınlığı, bir liman kenti olması ve Zonguldak-Ankara tren yolu üstünde bulunması fabrikanın burada kurulmasının başlıca sebeplerindendir. Fabrika’nın bu alanda yapılmasıyla kent bir eğitim, sosyal yaşam ve üretimin merkezi haline gelmiştir. Fabrika insanları eğitmiş, yapılan ek işlevlerle (sinema salonu, lojmanlar, spor sahaları gibi) kent hayatını geliştirmiş ve şekillendirmiştir. Belde’nin yaşam kaynağının merkezi olan bu fabrika 90’lardan sonra başlayan fabrika ve işletmeleri “özelleştirme kanunlarıyla” birlikte maalesef eski özelliğini yavaş yavaş kaybetmeye başlamıştır. Günümüzde Filyos’a yapımı planlanan Vadi projesinin etkisi ve fabrika alanının büyük bir yüzölçümüne sahip olması belediye tarafından yıktırılıp otel yapımına dönüştürülmesi çokça dile getirilmiştir. Şu anda fabrikanın birçok yapısı harap durumdadır. Fabrika ’da üretim halen devam etmektedir. Ama fabrika alanların kent dışına taşınma politikasıyla kısa zamanda taşınılacağı düşünülmektedir. Bu durum göz önünde bulundurularak proje kapsamında Filyos Ateş Tuğla Fabrikası ve çevresi yeniden işlevlendirilerek kamusal hayatı canlandıracak mimari ve kentsel tasarıma açılacaktır.
Yapılacak çalışmada da kent içinde kalmış, kentsel terk mekanları haline dönüşen bu tarz endüstri yapılarının nasıl değerlendirileceği, kamusal hayata nasıl kazandırılacağı, sürdürülebilirlik kavramının bu alanlarda nasıl oluşturulacağı, terk alanlarının kamusal hayata kazandırılırken nasıl yolların izlenebileceği, bu tarz alanların nelere hizmet etmesi gerektiği, unutulmuş mekan özelliğinden nasıl kurtarılacağı ve mevcut çevrenin nasıl iyileştirileceği üzerine düşünülmüş bu yolda çalışma ve araştırmalar gerçekleştirilmiştir.
Zonguldağın sahip olduğu “Endüstriyel Miras Noktaları”, “Eski Maden İşletmeleri”, Zonguldak’ın diğer doğal noktaları ve YTÜ şehir bölge planlaması öğrencilerin 2014 yılında yapmış olduğu 2030 Zonguldak Havzası Kalkınma Planlaması referans alarak bu bölgede ki “Termik Santraller” dönüştürülerek kamusal hayata katılan ve birbiriyle etkileşim halinde olan bir bütün dönüşümün olması planlanmıştır.Filyos Ateş Tuğla Fabrikas’da bu üst ölçek Network çalışmasının bir parçası olarak değerlendirilmiştir. Sahip olduğu tren güzergahı sayesinde şehirde ve dış bölgede yaşayan insanların çekim ve ilgi noktası olması düşünülmüşütür.
Filyos Ateş Tuğla Fabrika Dönüşüm Projesi, Emscher Park Stratejisi referans alınarak, “2.Aşama” yani saçma ve yayılma aşamasının bir parçası olarak bu dönüşümlerin toplumları bilinçlendirip farklı bakış açıları katacak temel taşlarından birisi olması düşünülmüştür.
Yakın çevresini kalkındıracak, Enformasyon Çağ’ına uygun gelişmeleri yakından takip eden ve bölgeye aktaran. Alanın bilgi ve kültür üretimine katkı sunan bir merkez...Bölgeye ekonomik olarak destek olup, kalkınma hedeflerine yardımcı olacak bir alan...Bölgedeki eğitimi, kuruluşları ve kadınları destekleyerek alanın sosyal imkanlarını arttıracak bir mekanlar kompleksi...Uzak bölgeler hizmet edip bir çekim noktası oluşturacak bir kampüs...